ျမန္မာသကၠရာဇ္ (၈၈၈) ခု၊ ေအဒီ ၁၅၂၇ ခု အင္းဝပ်က္သည့္ႏွစ္သည္ မင္းဝမင္းနရပတိ၊ ျပည္ဘုရင္ ဆင္ျဖဴရွင္ သတို႔မင္းေစာ၊ ဟံသာဝတီမင္း ဗညားရံတို႔ အနိစၥေရာက္သည့္ ႏွစ္လည္းသည္။ ထိုအခ်ိန္ကား ရွမ္းျပည္တြင္ သိုဟန္ဘြား ဒုတိယအႀကိမ္ နန္းတက္ျခင္းျဖစ္သည္။
သကၠရာဇ္ (၇၂၆)၊ ေအဒီ ၁၃၆၄ ခုတြင္ အင္းဝကို သတိုးမင္းဖ်ားက တည္ေထာင္ၿပီး ဘုရင္နရပတိ တိုင္ေအာင္ မင္း ၁၄ ပါးတြင္ မင္းစဥ္ျပတ္၍ မိုးညွင္းစဝ္လံုသား သိုဟန္ဘြားသည္ အင္းဝကိုတက္၍ မင္းျပဳေတာ္မူသည္။ သိုဟန္ဘြားကို အဘစဝ္လံုေပးေသာ အလံုးအရင္းကား တိုက္ဆင္ႏွစ္ရာ၊ ျမင္းေလးေထာင္၊ စစ္သူရဲေျခာက္ေသာင္း ေပးသည္ဟူ၏။ နရပတိ၏တူေတာ္ မင္းႀကီးရန္ေနာင္သည္ အင္းဝပ်က္ေသာအခါ ၿမိဳ႔ျပင္ေတာအရပ္မွာ ေရွာင္ရွားေနသည္ကို မိုးညွင္းစဝ္လံုက်ခၚ၍ "ငါ့သား သိုဟန္ဘြားသည္ ဗမာအမႈ၌ မလိမၼာပါ။ မင္းႀကီးသြန္သင္ပဲ့ျပင္၍ စီရင္ခင္းစီရင္ဖြယ္ရွိေသာအခါ ငါ့သားႏွင့္ တိုင္ပင္၍ စီရင္ကြပ္ညွပ္ပါ" ဟူ၍ ဆို၏။ ျပင္စည္ၿမိဳ႔ကိုလည္း ေပး၍ စား၏။ စဝ္လံုလည္း အင္းဝႏိုင္ငံကို စီရင္ေတာ္မူၿပီးလွ်င္ မိုးညွင္းသို႔ျပန္ေလ၏။ သိုဟန္ဘြားလည္း စလင္းၿမိဳ႔ကို စည္သူေက်ာ္ထင္အားေပး၏။ ပုဂံကို သတို႔အားေပးၿမဲေပး၍ စားရ၏။ ကမ္းနီၿမိဳ႔ကို ေနာ္ရထာအားေပး၏။ ေပါင္းတည္ကို ပ်ံခ်ီကိုေပး၏။ အျမင့္ကို သက္ေတာ္ရွည္အားေပး၏။
Copy by ~ shanhistory
အင္းဝဘုရင္သိုဟန္ဘြားလည္း ျပည္ေတာင္ငူသို႔ခ်ီ၍ သိမ္းယူမည့္အေၾကာင္းကို မင္းၾကီးရန္ေနာင္အား တိုင္ပင္ေတာ္မူေသာ္ မင္းၾကီးရန္ေနာင္လည္း "ဤေစာ္ဘြားခ်ီ၍ လုပ္ၾကံေခ်က ျပည္ေတာင္ငူမွ်သည္ ခံႏိုင္ခ်ိမ့္မည္မဟုတ္။ ယင္းသို႔မခံႏိုင္၍ ပ်က္ခဲ့လွ်င္ ဗမာႏိုင္ငံ ဟူ၍ မရွိျပီ။ ရွမ္းတို႔သာ ဗမာတို႔ကို အစိုးရေလေတာ့မည္။ ႂကြင္းမိသည့္ ဗမာႂကြင္းပါေစ" အမွတ္ရွိ၍ ဤသို႔ေလွ်ာက္၏။ "ျပည္ေတာင္ငူကိုခ်ီ၍ လုပ္ၾကံေတာ္မူမည္ မိန္႔ေတာ္မူရာမွာ ဆင္ျမင္းဗိုလ္ပါသာ ပင္ပန္းေတာ့မည္။ ဘုန္းေတာ္ေၾကာင့္ အလိုလိုညြတ္လာေလမည္။ အင္းဝကို အလိုေတာ္ျပည့္ေလျပီးသည္ကို ေနဝံ့မည္ေလာ" ဟူ၍ ေလွ်ာက္၏။
"သိုဟန္ဘြားကား ေကာင္းမႈ မေကာင္းမႈကိုမသိ။ ရတနာသံုးပါး ကိုလည္း မရိုေသ။ ခ်ီ၍ လုပ္ၾကံက ပ်က္ေခ်ေတာ့မည္။" ဟုယူဆ၍ သိုဟန္ဘြားထံ လက္ေဆာင္ပဏၰာမ်ား ဆက္သျပီး ရင္းႏွီးမႈကို ရယူမွ ႏိုင္ငံအရွည္တည္တံ့မည့္ အေၾကာင္းကို ျပည္ေတာင္ငူမင္းတို႔အား မင္းၾကီးရန္ေနာင္က စကားဆိုသည္။ ျပည္ေတာင္ငူမင္းတို႔လည္း ပဏၰာကာရပို႔သၾက၍ အခ်စ္ကိုယ္တူျဖစ္ၾက၏။ ေတာင္ငူနယ္စပ္ႏွင့္ အင္းဝေက်းစပ္တြင္ ရွမ္းတို႔ေနလာမည္စိုး၍ ကန္ေခ်ာင္းဆည္ေျမာင္းရွိသမွ်ကိုလည္း ေတာင္ငူ မဟာသီရိေဇယ်သူရက ဖ်က္ဆီးရ၏။ သကၠရာဇ္ (၈၉၂) ခုတြင္ ေတာင္ငူမဟာသီရိ ေဇယ်သူရ အနိစၥေရာက္၍ သားေတာ္မင္းတရား ေရႊထီးမင္းျဖစ္သည္။
သကၠရာဇ္ (၈၉၄) ေအဒီ ၁၅၃၂ ခုႏွစ္တြင္ မိုးညွင္း စဝ္လံုသည္ အင္းဝသို႔ခ်ီလာျပီး သားသိုဟန္ဘြားကိုေခၚျပီး ျပည္သို႔ခ်ီေလသည္။ ျပည္ဘူရင္ေထြးလည္း မိုးညွင္းစဝ္လံု တို႔တိုက္ခိုက္လွ်င္ အထူးထူးေသာ ပုဆိုးေကာင္းမ်ားကိုယူ၍ အေႁခြအရံ (၁၀၀၀) ခန္႔ႏွင့္ မိုးညွင္းစဝ္လံုကို ဆက္သေလ၏။ မိုးညွင္းစဝ္လံုလည္း အေႁခြအရံႏွင့္တကြ သိမ္းၿပီးလွ်င္ အင္းဝသို႔ျပန္ေလသည္။ အင္းဝသို႔ေရာက္လွ်င္ အင္းဝတြင္ စီမံခန္႔ခြဲၿပီး ျပန္ေလ၏။ ဒီပဲယင္းသို႔ေရာက္လွ်င္ ျပည္ဘုရင္ေထြးကို အေႁခြအရံႏွင့္တကြ လႊတ္ေပးေလ၏။ မိုးညွင္းစလံုလည္း ေျမတူးအလြန္သို႔ ေရာက္လွ်င္ အတြင္းရွမ္းအျပင္ရွမ္း အခ်င္းတမ်ားရွိရာတြင္ မိမိကၽြန္အမတ္တို႔ လုပ္ၾကံ၍ အနိစၥေရာက္ေတာ္မူေလ၏။
ေအဒီ ၁၅၃၉ ခုႏွစ္တြင္ ေတာင္ငူဘုရင္ တပင္ေရႊထီးသည္ ဟံသာဝတီကို တိုက္ခိုက္သိမ္းပိုက္သည္။ မြန္ဘုရင္သူရွင္တကာရြတ္ပိ မခံႏိုင္သျဖင့္ ေယာက္ဖေတာ္ ျပည္ဘုရင္ နရပတိထံသို႔ ပူးေပါင္းေလသည္။ တပင္ေရႊထီးတို႔သည္ ျပည္အထိ လိုက္၍တိုက္ခိုက္သည္။ ျပည္ဘုရင္လည္း အင္းဝဘုရင္ သိုဟန္ဘြားကို အကူအညီေတာင္းသျဖင့္ အင္းဝဘုရင္ သိုဟန္ဘြားသည္ ေရတပ္ျဖင့္ ျပည္သို႔ေရာက္လာ၏။ ေရတပ္တုိက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး ထိုႏွစ္ ျပည္ကို တပင္ေရႊထီးတို႔က မေအာင္ႏိုင္ေသးေခ်။ ေအဒီ ၁၅၄၁ ခုႏွစ္တြင္ တပင္ေရႊထီး ၾကည္းတပ္အလံုးအရင္းျဖင့္ ျပည္ကို ခ်ီတက္တိုက္ခုိက္ျပန္၏။
ျပည္ကိုဝန္းရံတိုက္ခိုက္စဥ္ အင္းဝဘုရင္သိုဟန္ဘြား၊ အုန္းေပါင္းခြန္မႈိင္း၊ မိုးမိတ္သိုခ်ည္ဘြား၊ မိုးညွင္းစဝ္လံုငယ္ တို႔သည္ ျပည္ဘုရင္ကို ကူညီရန္အတြက္ျပည္သို႔ဆင္းလာစဥ္ ေက်ာ္ထင္ေနာ္ရထာတို႔က လမ္းတြင္ဆီးၾကိဳ တိုက္ခိုက္သျဖင့္ ရွမ္းေစာ္ဘြားမ်ား ပ်က္၍ အင္းဝသို႔ ဆုတ္ခြာၾကရေလသည္။
အင္းဝတြင္ သိုဟန္ဘြားသည္ "ရဟန္းသံဃာတို႔သည္ သားမယားမရွိဘဲလ်က္ တပည့္တပန္းထား၍ အေႁခြအရံဆည္းပူးၾကသည္။ ပုန္ကန္ေသာင္းက်န္းလိုက ပုန္ကန္ေသာင္းက်န္းႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည္" ဟု သံဃာေတာ္မ်ားကို အလွဴဒါန လုပ္ဟန္ျဖင့္ ပင့္ေဆာင္၍ သတ္ပစ္ေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေအဒီ ၁၅၄၈ ခုတြင္ မင္းႀကီးရန္ေနာင္က ပရိယာယ္ဆင္၍ သိုဟန္ဘြားကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္ပစ္ေလသည္။
မွတ္ခ်က္။ ။အရွင္သုခမိႏၵ (တန္႔ယန္း) ၏ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ယံုၾကည္မႈႏွင့္ ဓေလ့ထံုးစံမ်ား စာအုပ္မွေကာက္ႏႈတ္တင္ျပသည္။
Copy By : Shan History
